Academy - Asielketen

Asielzoekers, migranten en Oekraïense ontheemden lopen een groot risico om slachtoffer van mensenhandel te worden. Het Rode Kruis ontwikkelde samen met partners een toolkit en voorlichtingsmateriaal.

De op deze pagina gepubliceerde toolkit en voorlichtingsmateriaal helpen medewerkers in de asielketen van o.a. het COA, Nidos, VluchtelingenWerk Nederland (VWN) en amv-opvanglocaties om bewoners en jongeren vanaf twaalf jaar te informeren over mensenhandel. 

Direct naar:

Toolkit voor de asielketen  
De toolkit ‘Het bespreken van mensenhandel/uitbuiting met (voormalig) asielzoekers’ helpt medewerkers van o.a. het COA, Nidos, VluchtelingenWerk Nederland en amv-opvanglocaties om bewoners en jongeren vanaf twaalf jaar te informeren over mensenhandel. Je vindt hier de geüpdatet versie van de Nederlandse toolkit en bijlagen (eind 2021). De Engelse versie dateert van 2019.

  • Download de Toolkit 'Bespreken van mensenhandel met asielzoekers' (PDF)

Download hieronder de bijlagen van de Toolkit:

Engelstalig:

  • Toolkit 'Discussing human trafficking with asylum seekers' (PDF-sept.2019)
  • Factsheets Key Human Trafficking messages per theme (PDF)

Achtergrond van de toolkit
De toolkit is een resultaat van een transnationaal EU-project genaamd STEP. Doel was het bewustzijn over mensenhandel onder asielzoekers te vergroten, zodat zij zichzelf kunnen beschermen en zodat slachtoffers weten waar zij hulp kunnen vragen.
Nederlandse partners waren het Nederlandse Rode Kruis, het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA), VluchtelingenWerk Nederland, Nidos en CoMensha. Bij de totstandkoming waren meer dan vijftig asielzoekers en voormalig slachtoffers betrokken en tientallen medewerkers en vrijwilligers uit de asielketen en daarbuiten.
Het STEP-project eindigde in april 2019 met de lancering van de toolkit en werd medegefinancierd door het Asiel-, Migratie- en Integratiefonds van de Europese Commissie. Met subsidie van het Ministerie van Justitie & Veiligheid is de toolkit in 2021 geüpdatet en in 2021 en 2023 vonden herdrukken plaats waarna de toolkit opnieuw breed verspreid werd in de asielketen. Voor meer informatie, mail naar osm@redcross.nl.

Voorlichtingsmateriaal voor asielketen 
Hieronder vind je materialen ter ondersteuning van voorlichting over mensenhandel aan asielzoekers vanaf 12 jaar. De materialen zijn onderverdeeld per thema en bestaan uit factsheets, interactieve workshops, beeldmateriaal en brochures.

Naast dit voorlichtingsmateriaal, is er ook een Toolkit voor de asielketen beschikbaar. Daarin wordt toegelicht hoe je mensenhandel/uitbuiting met (voormalig) asielzoekers bespreekt.

1. Algemene veiligheid
Door asielzoekers kort na aankomst voor te lichten over potentiële gevaren, zijn ze waakzamer. Ook is belangrijk dat ze weten dat ze met zorgen terecht kunnen bij jou en je collega’s. Gebruik deze materialen bij het bespreken van mensenhandel in het kader van algemene veiligheid.

2. Gezonde relaties en online veiligheid
Asielzoekers zijn onderweg en na aankomst kwetsbaar voor seksuele uitbuiting. Het is belangrijk dat zij informatie krijgen over risico’s, loverboy tactieken, seksuele weerbaarheid, veilig gebruik van social media en rechten van slachtoffers. Deze materialen ondersteunen hierbij.

3. Werken in Nederland
Arbeidsuitbuiting is een risico voor asielzoekers, ook in Nederland. Informatie over voorzorgsmaatregelen, arbeidsrechten en de Nederlandse maatstaven vergroot de weerbaarheid. Gebruik deze materialen bij het bespreken van werken in Nederland.

4. Toekomstoriëntatie
Asielzoekers die doorreizen of ongedocumenteerd (illegaal) in Nederland verblijven zijn kwetsbaar voor alle vormen van uitbuiting. Voordat ze uit beeld verdwijnen, kun je hen informatie geven over de risico’s van mensenhandel en tips om veilig te blijven/hulp te vragen. Deze materialen ondersteunen hierbij.

For English version press here

Naar schatting worden vele duizenden mensen per jaar slachtoffer van mensenhandel in Nederland, een groot deel van hen is migrant. Zij worden uitgebuit in bijvoorbeeld de seksindustrie, de horeca of de tuinbouw. Of ze worden gedwongen om criminele klusjes te doen. De meeste slachtoffers blijven buiten beeld, omdat zij geen hulp durven vragen.

Hulpverleners kunnen een belangrijke rol spelen in de bescherming tegen uitbuiting door mensenhandel vroegtijdig te signaleren en (ongedocumenteerde) migranten voor te lichten over hun (arbeids)rechten in Nederland, risico’s op mensenhandel, hoe zij zichzelf hiertegen kunnen beschermen en waar ze hulp kunnen krijgen.

Het Rode Kruis heeft materialen ontwikkeld ter voorkoming en signalering van slachtofferschap. Hieronder vind je meer informatie over wat jij kunt doen:

Wat kun jij doen?

1. Informeer migranten over hun arbeidsrechten en risico’s op uitbuiting door de “Know you Rights”-flyer te verspreiden. Op deze flyer staat informatie over je rechten als je werkt in Nederland, tips om de risico’s op uitbuiting te verminderen en contactgegevens van hulporganisaties. Je kunt de flyer ook met hen bespreken bij vragen over werk of vermoedens van uitbuiting. De flyer is beschikbaar voor:

Vragen?

Neem voor vragen over de flyers contact op met mensenhandel@redcross.nl

2. Wees alert op signalen van mensenhandel 
Zie de signalenlijsten van het Rode Kruis voor asielzoekers en voor Oekraïense ontheemden.

Download de signalenlijst voor asielzoekers.

Download de signalenlijst voor Oekraïense ontheemden.

3. Doe de e-learning over mensenhandel 
Om zoveel mogelijk mensen te informeren over mensenhandel heeft CoMensha met het Rode KruisVluchtelingenWerk Nederland en het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) een e-learning gemaakt die voor iedereen toegankelijk is. Door alert te zijn op mensenhandel, zorgen we samen dat meer slachtoffers de hulp krijgen die ze nodig hebben! De e-learning is relevant voor iedereen die zich bezighoudt met de hulpverlening aan jong en volwassen migranten. Hierin staat een handelingsperspectief en een printbare samenvatting.

De gratis module duurt circa 30 minuten en bestaat uit twee onderdelen:

  1. Wat is mensenhandel
  2. Hoe kun jij helpen

De e-learning is in het Nederlands en Engels beschikbaar. 

De Engelse e-learning is mede mogelijk gemaakt door het AMIF fonds.

4. Kernboodschappen mensenhandel ongedocumenteerden 
Hulpverleners kunnen in contact met ongedocumenteerden preventief informatie geven zodat cliënten minder risico lopen op mensenhandel/ uitbuiting. Deze twopager kun je gebruiken in gesprek en bevat de belangrijkste informatie voor ongedocumenteerde migranten over hun rechten en over uitbuiting.

Download Kernboodschappen over mensenhandel voor ongedocumenteerden (PDF-document).

5. Toolkit bespreken van mensenhandel met asielzoekers 
Voor hulpverleners die werken met (voormalig) asielzoekers ontwikkelden het Rode Kruis, het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA), VluchtelingenWerk Nederland (VWN), Nidos en CoMensha een toolkit over preventieve voorlichting en gespreksvoering over mensenhandel. voor herkenning en opvolging van signalen én preventieve voorlichting. Klik hier om de Toolkit te downloaden in het Nederlands en klik hier om de Toolkit te downloaden in het Engels.

Lees hier meer over de toolkit

6.Toolkit mensenhandel ongedocumenteerden 
Speciaal voor hulpverleners die werken met ongedocumenteerden ontwikkelden Rode Kruis en FairWork tools voor herkenning en opvolging van signalen én preventieve voorlichting. De documenten waren onderdeel van onderdeel van een training voor steunorganisaties en ongedocumenteerden, maar zijn ook los te gebruiken. Via deze download kan je alle documenten in de Toolkit mensenhandel/uitbuiting onder ongedocumenteerden (ZIP bestand) downloaden. 

Hieronder zijn de afzonderlijke documenten uit de Toolkit te bekijken:

Introductie toolkit
Deze toolkit helpt om signalen van mogelijk slachtofferschap bij cliënten te herkennen en adequaat op te volgen en preventief rechten en risico’s te bespreken met ongedocumenteerde cliënten zodat ze zichzelf kunnen beschermen tegen uitbuiting.

Download Toolkit -0- Introductie (PDF)

Signalenlijst mensenhandel onder ongedocumenteerden
Welke signalen kun je herkennen bij een ongedocumenteerde cliënt die slachtoffer is van arbeids-, seksuele of criminele uitbuiting? Deze Signalenkaart is speciaal ontwikkeld voor hulpverleners van steunorganisaties.

Download Toolkit-2- Signalenlijst (PDF)

Checklist doorvragen bij signaal mensenhandel
Hoe ga je het gesprek aan met een ongedocumenteerde cliënt die mogelijk slachtoffer is van mensenhandel/uitbuiting? Welke vragen kun je stellen? Deze beknopte checklist is ontwikkeld om je vermoeden te checken en je vervolgstap te bepalen.

Download Toolkit -3- Checklist (PDF)

Kernboodschappen mensenhandel
Hulpverleners kunnen in contact met ongedocumenteerden preventief informatie geven zodat cliënten minder risico lopen op mensenhandel/ uitbuiting. Deze twopager kun je gebruiken in gesprek en bevat de belangrijkste informatie voor ongedocumenteerde migranten over hun rechten en over uitbuiting.

Download Toolkit -1- Kernboodschappen (PDF)

Beschikbare hulp voor slachtoffers mensenhandel
Er is gratis gespecialiseerde hulp beschikbaar in geval van mogelijke mensenhandel/uitbuiting. Ook als iemand geen papieren heeft. Dit document informeert je over de mogelijkheden voor een vermoedelijk slachtoffer van mensenhandel en over instanties die kunnen meedenken en adviseren.

Download Toolkit -4- Beschikbare hulp (PDF)

Combating exploitation of migrants
Estimates suggest that thousands of people become victims of human trafficking in the Netherlands each year, with a large portion of them being migrants. They are exploited in various industries, such as the sex industry, hospitality, or horticulture. They may also be forced to engage in criminal activities. The majority of human trafficking victims remain unseen because they are unable or afraid to seek help.

Service providers in shelters, legal aid centers, or medical clinics can play a crucial role in early detection of and protection against exploitation through human trafficking. They can educate and inform migrants about their labor rights in the Netherlands, the risks of human trafficking, how to protect themselves, and where to seek help.
The Red Cross has developed materials for the prevention and identification of victims. Below you can find more information on what you can do:

What can you do?

1. Inform migrants about their labor rights and the risks of exploitation by distributing the "Know Your Rights" flyer. This flyer provides information about your rights when working in the Netherlands, tips to reduce the risks of exploitation, and contact information for support organizations. You can also discuss the flyer with them if they have questions about work or suspicions of exploitation. The flyer is available for:

Questions?
For any questions about the flyers, contact mensenhandel@redcross.nl 

2. Be vigilant about signs of human trafficking 

Refer to the signal lists provided by the Red Cross for asylum seekers and Ukrainian displaced persons.

Download the signal list for asylum seekers.

Download the signal list for Ukrainian displaced persons.

3. Take the e-learning course on human trafficking 
To raise awareness about human trafficking, CoMensha, in collaboration with the Red Cross, VluchtelingenWerk Nederland, and the Central Agency for the Reception of Asylum Seekers (COA), has created an e-learning module accessible to everyone. By being alert to human trafficking, we can ensure that more victims receive the help they need. The e-learning is relevant for anyone involved in providing assistance to migrants and includes actionable steps and a printable summary.

The e-learning is available in Dutch and English.

The English e-learning is made possible in part by the AMIF-fund.

4. Key messages on human trafficking for undocumented migrants 
Service providers can provide preventive information to undocumented migrants to reduce their risk of human trafficking and exploitation. This two-pager can be used during conversations and contains essential information for undocumented migrants about their rights and exploitation.

Download PDF-document: Kernboodschappen over mensenhandel voor ongedocumenteerden.

5. Toolkit for discussing human trafficking with asylum seekers 
For service providers working with (former) asylum seekers, the Red Cross, COA, VluchtelingenWerk Nederland, Nidos and CoMensha have developed a toolkit for preventive education and key messages on trafficking for asylum seekers.
Click here to download the Toolkit in Dutch, and click here to download the Toolkit in English.

6. Toolkit human trafficking of undocumented migrants 

Specially for service providers working with undocumented migrants, the Red Cross and Fairwork have developed a Toolkit for recognizing signals, follow up actions and preventive education. These documents were part of a training for support organizations and undocumented migrants, but can also be used separately. Through this link all the documents can be downloaded (Zip-file).

Below you can download the chapters of the Toolkit separately:

Toolkit human trafficking/exploitation among undocumented migrants 

Introduction toolkit
This toolkit helps to identify and follow up on signs of possible victimisation and to preventively discuss rights and risks with undocumented clients so that they can protect themselves from exploitation.

Download the document "Toolkit-0-Introduction" (PDF)

Key messages on human trafficking
If you have contact with undocumented migrants, you can provide preventive information to reduce the risk of trafficking in human beings or exploitation. This twopager can be used in conversation and contains the most important information for undocumented migrants about their rights and about exploitation.

Download the document "Toolkit-1-Key-Messages" (PDF)

Signals list for human trafficking among undocumented migrants
What signs can you recognize in an undocumented client who is a victim of labour, sexual or criminal exploitation? This Signals list has been developed especially for professionals in support organisations.

Download the document "Toolkit-2-Warning-Signs-of-Exploitation" (PDF)

Checklist to follow up on signals of human trafficking
How do you interview an undocumented client who may be a victim of human trafficking? What questions can you ask? This brief checklist is designed to help you check your suspicions and determine the next step.

Download the document "Toolkit-3-Checklist" (PDF)

Help available for victims of human trafficking
Free specialist assistance is available in cases of possible trafficking/exploitation. Even if someone has no documents. This document informs you about the possibilities for a suspected trafficked person and about agencies that can help and advise.

Download the document "Toolkit-4-Available-Support" (PDF)